Szopki krakowskie
: 21 gru 2017, o 16:59
Chyba każdy widział przynajmniej na fotografiach, gdyby jednak ktoś chciał sobie trochę poczytać zapraszam jednocześnie życzę wesołych zbliżających się świąt.
Każdego roku w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa przy Rynku Głównym od grudnia do lutego można oglądać wystawę Szopek Krakowskich, która przyciąga uwagę wielu turystów.
Tradycja budowania bożonarodzeniowych szopek sięga czasów świętego Franciszka z Asyżu. Od osiemnastego wieku (niektóre źródła podają nawet szesnastego) w Polsce w czasie bożonarodzeniowym pojawiali się na wsiach i ulicach miast kolędnicy przedstawiający sceny nie tylko biblijnego narodzenia Jezusa, ale połączone to było z ludowymi zwyczajami, włączano w inscenizacje postacie historyczne, a nawet legendarne. Jednym z atrybutów takich kolędników była właśnie niesiona przez nich szopka, która figurki Maryi, Józefa i Dzieciątka przedstawiała na tle współczesnej wtedy architektury.
Typowe szopki krakowskie pojawiły się w drugiej połowie XIX stulecia, a pierwszym mistrzem ich budowania był Michał Ezenekier. Sięgają one korzeniami do tych wcześniejszych, jednakże najbardziej istotną ich cechą jest wplatanie w konstrukcję charakterystycznych, znanych krakowskich budowli - murów obronnych, Barbakanu, Bramy Floriańskiej, a zwłaszcza kościołów z wysokimi wieżami (tych wież jest przeważnie 3, 5 lub 7), prócz tego liczne arkady, attyki, godła, chorągwie. Łączą elementy gotyckie, renesansowe i barokowe. Wśród postaci można zauważyć tradycyjnie Świętą Rodzinę, anioły, Trzech Króli, ale także Wawelskiego Smoka, Pana Twardowskiego, Lajkonika, postacie znane z polskiej historii, przedstawicieli grup etnicznych, Cyganów, Żydów, maszkary zwierzęce i przeróżne inne.
Szopki mogą być w bardzo różnych rozmiarach - od dużych kilkumetrowych po miniatury mieszczące się w małych pudełkach. Materiał do budowania też bywa różny - drewno, tektura, sklejka, prócz tego błyszczące blaszki, celofany, kolorowe szybki i tworzywa sztuczne. Niektóre są elektrycznie podświetlane z wmontowaną pozytywką.
W 1937 roku z inicjatywy Jerzego Dobrzyckiego pierwszy raz urządzono konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską. Druga edycja odbyła się w roku 1938, a kolejne z powodu wojny dopiero po roku 1945.
Krakowskie szopki zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
ps. Zdjęcia może nie są mistrzowskie, ale robiło je moje dziecko więc proszę o wyrozumiałość
Foto: Monika Gontarz
Każdego roku w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa przy Rynku Głównym od grudnia do lutego można oglądać wystawę Szopek Krakowskich, która przyciąga uwagę wielu turystów.
Tradycja budowania bożonarodzeniowych szopek sięga czasów świętego Franciszka z Asyżu. Od osiemnastego wieku (niektóre źródła podają nawet szesnastego) w Polsce w czasie bożonarodzeniowym pojawiali się na wsiach i ulicach miast kolędnicy przedstawiający sceny nie tylko biblijnego narodzenia Jezusa, ale połączone to było z ludowymi zwyczajami, włączano w inscenizacje postacie historyczne, a nawet legendarne. Jednym z atrybutów takich kolędników była właśnie niesiona przez nich szopka, która figurki Maryi, Józefa i Dzieciątka przedstawiała na tle współczesnej wtedy architektury.
Typowe szopki krakowskie pojawiły się w drugiej połowie XIX stulecia, a pierwszym mistrzem ich budowania był Michał Ezenekier. Sięgają one korzeniami do tych wcześniejszych, jednakże najbardziej istotną ich cechą jest wplatanie w konstrukcję charakterystycznych, znanych krakowskich budowli - murów obronnych, Barbakanu, Bramy Floriańskiej, a zwłaszcza kościołów z wysokimi wieżami (tych wież jest przeważnie 3, 5 lub 7), prócz tego liczne arkady, attyki, godła, chorągwie. Łączą elementy gotyckie, renesansowe i barokowe. Wśród postaci można zauważyć tradycyjnie Świętą Rodzinę, anioły, Trzech Króli, ale także Wawelskiego Smoka, Pana Twardowskiego, Lajkonika, postacie znane z polskiej historii, przedstawicieli grup etnicznych, Cyganów, Żydów, maszkary zwierzęce i przeróżne inne.
Szopki mogą być w bardzo różnych rozmiarach - od dużych kilkumetrowych po miniatury mieszczące się w małych pudełkach. Materiał do budowania też bywa różny - drewno, tektura, sklejka, prócz tego błyszczące blaszki, celofany, kolorowe szybki i tworzywa sztuczne. Niektóre są elektrycznie podświetlane z wmontowaną pozytywką.
W 1937 roku z inicjatywy Jerzego Dobrzyckiego pierwszy raz urządzono konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską. Druga edycja odbyła się w roku 1938, a kolejne z powodu wojny dopiero po roku 1945.
Krakowskie szopki zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
ps. Zdjęcia może nie są mistrzowskie, ale robiło je moje dziecko więc proszę o wyrozumiałość
Foto: Monika Gontarz