Świętokrzyskie: Kamieniołomy Kielc 15 grudnia 2023
: 16 gru 2023, o 10:34
Najbardziej znanym kamieniołomem Kielc jest Kadzielnia.
Tam byłem już kilka razy, tym razem jednak wybrałem dwa inne, równie ciekawe, położone bardziej na peryferiach a nawet przeciwległych "biegunach" miasta. Warto zaznaczyć, że Kielce wraz z sąsiednimi gminami Chęciny, Morawica, Piekoszów i Sitkówka-Nowiny są od 2021 roku częścią oficjalnego Geoparku UNESCO, jednego z dwóch istniejących na terytorium Polskim (innym jest Geopark Łuku Mużakowa częściowo w naszym kraju, częściowo w Niemczech).
Rano Ślichowice. Kamieniołom stanowi rezerwat przyrody im Jana Czarnockiego. Jest to najstarszy rezerwat geologiczny w Polsce. Leży w północno-zachodniej części Kielc w sąsiedztwie nowego osiedla mieszkaniowego.
Przy wejściu tablica informacyjna i plenerowa rzeźba lub coś w rodzaju pomnika.
Z tego punktu jest ładny widok na południe w kierunku Karczówki i znajdującego się za nią Pasma Zgórskiego.
Zresztą jeżeli podejdziemy wyżej na grzędę rozdzielającą dwa wyrobiska to widok jest także w inne strony. Na prawo od komina elektrowni Kielce powinna być widoczna Łysica, aczkolwiek w tym dniu była słabo dostrzegalna. W oddali jednak majaczą kolejne grzbiety Gór Świętokrzyskich: Wzgórza Tumlińskie czy Pasmo Masłowskie.
Najciekawsze wyrobisko znajduje się po zachodniej stronie. To głęboki dół na którego dnie znajduje się jezioro. Najciekawsza jest ściana szczytowa kamieniołomu gdzie znajduje się wyraźnie widoczny fałd obalony.
Warstwy skalne w wyniku ruchów górotwórczych zostały tu mocno przekrzywione i z pozycji poziomej wychylone do pionu. Schodami i stromą ścieżką zejść można prawie nad brzeg zamarzniętego stawu.
Po drodze mija się dwie tablice informacyjne opisujące formy jakie zobaczyć można w ścianach kamieniołomu.
Porośnięty jest kolczastymi krzewami berberysu czy dzikiej róży. Dużo tu małych ptaków.
Teren obejść można wokoło zagospodarowaną i oświetloną ścieżką. W kilku miejscach znajdują się ławki oraz punkty widokowe.
Popołudniu Wietrznia.
To znacznie większy kompleks składający się bodaj z czterech sąsiadujących ze sobą wyrobisk.
W odróżnieniu od Ślichowic nie jest to teren zatopiony. Suche jest nawet najgłębsze zachodnie wyrobisko niedostępne dla zwiedzania.
Niewielki staw znajduje się natomiast na sąsiednich gliniankach i jest to użytek ekologiczny.
Zieloną ścieżką rowerowa przejść można wzdłuż skarpy z widokiem na dno kamieniołomu. W jego połowie jest charakterystyczny ostaniec ze skałką o czerwono-różowawym kolorze.
Z urwisk ponad wyrobiskami rozciągają się panoramy na sam kamieniołom oraz znajdujący się w tle wybitny szczyt Telegraf w Paśmie Dymińskim.
Dołem prowadzi ścieżka opisana licznymi tablicami edukacyjnymi informującymi o historii i geologii miejsca.
Wietrznia to największe w Polsce wyrobisko znajdujące się w obrębie skał dewońskich.
Odsłonięte są tutaj kopalne jaskinie, ślady dawnych osuwisk oraz czerwone osady świadczące o wietrzeniu w warunkach tropikalnego klimatu.
W zapisie skalnym są ślady dawnej doliny przecinającej wzdłuż całe Góry Świętokrzyskie. Uzupełnieniem zwiedzania kamieniołomu była wizyta w nowym centrum geoedukacji. Znajduje się ono w ciekawym budynku wkomponowanym w zbocza wzniesienia Wietrznia.
Multimedialna prezentacja pokazuje, że fauna dewońska stanowi sporą konkurencję dla modnych dinozaurów.
Jej "gwiazdą" jest wielka drapieżna ryba pancerna dunkleosteus - król ówczesnych mórz.
Oprócz samej wystawy mamy laboratorium z ciekawymi eksperymentami poświęconymi np. ruchom masowym oraz tektonice uskokowej. Wreszcie kapsuła czasu czyli kino z 9-minutowym filmem poświęconym różnym momentom z historii Ziemi.
Oprócz obrazu są też efekty dźwiękowe i termiczne. Natomiast system "kołysania się" foteli akurat był zepsuty.
Na dachu centrum geoedukacji znajduje się plenerowy ogródek z makietą planet układu słonecznego i kilkoma innymi prezentacjami poświęconymi geologii.
Obok jest też niewielki plac zabaw. Miejsce warto polecić zwłaszcza wycieczkom szkolnym.
Tematyka może niełatwa, ale podana bardzo sprawnie i obrazowo. Dodatkowo wstęp jest całkowicie darmowy, co jest raczej ewenementem przy tego typu atrakcji. Przy wejściu zainteresowała mnie ciekawa mapa regionu pokazująca różne stanowiska geologiczne objęte patronatem świętokrzyskiego geoparku. Jest parę pomysłów na kolejne wycieczki po regionie Gór Świętokrzyskich.