Małopolskie: Rano muzea tarnowskie, potem podtarnowska wycieczka, 5 stycznia 2024 roku

[Comen]

Rano pogoda była gorsza niż prognozy przewidywały, bo popadał lekki śnieżek. Logistyka też była trochę przeciwko, bo na busa poza Tarnów czekać trzeba było w tym opadzie 50 minut. W związku z tym zdecydowałem się wypełnić białe plamy i wstąpić do dwóch tarnowskich muzeów. Muzeum Etnograficzne w stylowym dworku przy ulicy Krakowskiej znane jest przede wszystkim z wystawy poświęconej kulturze Romów.

Muzeum Etnograficzne Tarnów.jpg

Kolorowe stroje, karty do wróżenia, informacje o języku oraz mapy pokazujące kierunki wędrówek ludu romskiego.

Karty cygańskie.jpg

W Polsce były dwa oddzielne szczepy: górski bardziej osiadły i nizinny bardziej wędrowny. Ten świat oczywiście zniknął już całkowicie, ale spore diaspory romskie osiedliły się w regionach i miejscowościach przemysłowych typu Nowa Huta czy Górny Śląsk.

Wystawa o Romach.jpg

W Polsce jest około 35 tysięcy Romów, a w sąsiednich Czechach podobno około 200 tysięcy. Jakoś nie rzucili mi się tam w oczy. Najwięcej bodaj w Rumunii, gdzie ich liczba przekracza milion osób.

Sztuka Romowie.jpg

Uzupełnieniem wystawy we wnętrzu są też ciekawe wozy taborowe pomalowane na rozmaite kolory i z fantazyjnymi ozdobami. Szkoda że nie da się wejść do ich wnętrza.

Wóz taborowy.jpg

Prócz tego w dworku była jeszcze wystawa czasowa ludowe feng-shui, pokazująca różnorakie ozdoby wykonywane z okazji świąt religijnych czy tradycyjnych i umieszczane w rozmaitych miejscach domu. Zwrócił moją uwagę wielki bukiet zasuszonych kwiatów. To chyba jakaś lokalna podtarnowska specjalność, bo potem jeszcze widziałem podobny w którymś z prowincjonalnych kościołów.

Zasuszony bukiet.jpg

Ciekawym zwyczajem było też posypywanie solą obejścia w intencji ochrony przed pożarem, co wiązało się z kultem św. Agaty. W tym celu zdobiono też okna rozmaitymi "znakami mocy".

Okno.jpg

Do 11.20 było jeszcze sporo czasu więc poszedłem na tarnowską starówkę i zrobiłem tradycyjną rundkę.

Ratusz.jpg

Bima.jpg

Bem.jpg

W końcu też odwiedziłem nowo powstały Pasaż Odkryć.

Tadeusz Tertil.jpg

W starej kamienicy przy rynku w której dodatkowo zachowały się ścienne malowidła.

Malowidło w kamienicy.jpg

Interesująca wystawa multimedialna związana jest z nauką i techniką. Pomysłowe zadania i eksperymenty nawiązujące trochę do lokalnego wynalazcy Jana Szczepanika. Takie trochę w jego duchu - nowoczesne ale retro. Stół muzyczny, tablica świetlna, tor przeszkód z dmuchawami dla plastikowych piłeczek, quiz o pierwiastkach z układu okresowego.

Pasaż Nauki.jpg

Pewien niedosyt, że trochę jednak mało, ale czas i tak płynął nieubłaganie, więc trzeba było wrócić na przystanek busów.

Galaktyka.jpg

[Comen]

Wycieczka za miasto z miejscami pielgrzymkowymi. We wsi Wał-Ruda znajduje się dom błogosławionej Karoliny Kózki.

Dom bł Karoliny Kózki.jpg

Historia z czasów I wojny światowej. Bezbronną dziewczynę uprowadził i zabił w lesie rosyjski żołdak. Była to niewątpliwa zbrodnia wojenna. W kontekście wydarzeń na Ukrainie takie sytuacje niestety stale są aktualne. W samym domu są dwie izby. Jedna to mała kaplica, druga wnętrze ze zbiorami etnograficznymi.

Izba w domu.jpg

Takich drewnianych domów jest w okolicy jeszcze całkiem sporo. Po drodze zwróciła moją uwagę np. chata "strzeżona" przez wielki dąb.

Dom pod dębem.jpg

Od zagrody muzealnej prowadzi droga krzyżowa w głąb lasu do miejsca, gdzie odnaleziono zwłoki Karoliny.

Miejsce śmierci.jpg

Przy kolejnych stacjach wypisane są dające do myślenia sentencje.

Stacja Drogi Krzyżowej.jpg

Przy lokalnych drogach stoi też kilka kolorowych słupowych kapliczek w lokalnym stylu.

Kolorowa kapliczka.jpg

We wsi Zabawa znajduje się kościół i sanktuarium bł. Karoliny Kózki.

Sanktuarium w Zabawie.jpg

Na wieży wizerunek patronki.

Portret na wieży.jpg

Jej relikwie spoczywają pod ołtarzem. Świątynia jest otwarta aczkolwiek całkowicie nieoświetlona.

Wnętrze kościoła w Zabawie.jpg

Sanktuarium w Zabawie ma jednak dość szeroki profil. Na błoniach założono symboliczny cmentarz poświęcony ofiarom wypadków drogowych. Na każdym krzyżu wypisane są statystyki zmarłych z tego powodu w kolejnych latach.

Ofiary wypadków.jpg

Tej intencji poświęcony jest też specyficzny pomnik - tunel z ciasnym przejściem przy którym znajdują się metalowe krzyżyki z nazwiskami ofiar.

Pomnik tunel.jpg

Wreszcie mamy też alejkę z tablicami opisującymi kolejne Światowe Dni Młodzieży.

ŚDM Kraków.jpg

Ostatni jest ten krakowski z 2016 roku który prowadzi na szczyt niewielkiej Golgoty.

Golgota.jpg

Nie kontynuowano ścieżki, choć przecież odbyły się już następne zjazdy w Panamie i Lizbonie. Przy sanktuarium mieści się też podobno ogród sensoryczny, ale o tej porze roku nawet trudno go było odnaleźć. Pod wielkim namiotem schowane są rozmaite kramy i drewniane Betlejem. Pewnie funkcjonuje to w jakichś dniach odpustowych.
Na majdanie w środku wsi stary park maszynowy. Nie wiem czy to rodzaj lamusa czy używane są jeszcze w czasie prac polowych.

Park maszynowy.jpg

Ciekawą atrakcją w okolicy jest słup graniczny z 1450 roku rozdzielający dobra biskupie i rycerskie. Rodzaj kamiennej kapliczki w kształcie słupa. Podobno najstarsza tego typu rzecz w Polsce.

Słup graniczny.jpg

Do Radłowa odbywam spacer wzdłuż bocznej drogi z rozległym widokiem na pola i dwie wieże kościelne. Ładny zachód słońca.

Zachód słońca.jpg

.
Jest też kamienna figura.

Figura pod Radłowem.jpg

W Radłowie jestem już o zmroku. Na niewielkim wzgórzu stoi kościół św Jana Chrzciciela.

Kościół św Jana Chrzciciela w Radłowie.jpg

Fakt faktem był wielokrotnie przebudowywany, ale we wnętrzu zwraca uwagę kasetonowe sklepienie nawy a po lewej stronie ryta tablica pamiątkowa znanego biskupa Stanisława Hozjusza, który był tu przez jakiś czas proboszczem.

Kościół w Radłowie nawa.jpg

Płyta Hozjusza.jpg

Ponad kościołem wznosi się zabytkowa plebania, a poniżej pałac w którym mieszczą się lokalne urzędy.

Plebania.jpg

Na rynku Radłowa widać pomnik herbowy: lew czy puma z dziwacznym ogonem w kształcie kotwicy.

Herb i przystanek.jpg

Mamy tu także pomnik patrona placu, czyli Tadeusza Kościuszki.

Pomnik Kościuszki.jpg

W kącie placu ciekawy budynek mieszczący bibliotekę.

Biblioteka w Radłowie.jpg

Ładny murowany przystanek autobusowy w którym ponoć mieści się informacja turystyczna. Niestety najważniejszej informacji o odjazdach autobusów nawet tutaj brak. Trzeba sprawdzać w Internecie.

[Adler]

Szkoda, ze nie pisałeś, że będziesz w moich stronach.
Wszystkie miejsca znane. Byłeś przy wraku samolotu Dakota za sanktuarium?

[Comen]

Tam już nie podszedłem. Zrobiło się późno trzeba było iść w drugą stronę