Forum "Turystycznie" - najciekawsze forum turystyczne w sieci! Już od prawie 14 lat!

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Ciekawe miejsca w Małopolsce.
Awatar użytkownika
Adler
Administrator
Posty: 13380
Rejestracja: 19 wrz 2010, o 23:06
Lokalizacja: Galicja

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Adler » 20 lut 2017, o 13:51

Ja na razie podziękuję, gdyż z przyczyn rodzinnych i zawodowych nie dam rady teraz solidnie tym się zająć.
Najwcześniej w lipcu lub sierpniu. W wolnych chwilach mogę jednak skomentować to i owo w tym wątku, co zresztą sporadycznie czynię.

Jan M.
Ekspert
Posty: 163
Rejestracja: 10 lut 2017, o 08:37
Lokalizacja: Beskid Niski

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Jan M. » 20 lut 2017, o 19:02

Jeżeli z taką częstotliwością dalej będziesz zajmował tym tematem, to spokojnie zdążysz do wakacji. Okręg III i IV to inskrypcje raptem na pięciu cmentarzach, a potem kolejne 67... i to będzie całośćhttp://www.turystycznie-forum.pl/images/smilies/haha.gif.

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 22 lut 2017, o 12:51

Dopiero wróciłem z Roztocza.
Do aktywności na forum powrócę za kilka dni.
Kilka cmentarzy z I w.św. też tam odwiedziłem, ale to nie Galicja Zachodnia, którą tu w wątku zajmujemy się, a Oddział "Galicja Środkowa" z siedzibą Przemyślu.

Awatar użytkownika
Comen
Jr. Admin
Posty: 8795
Rejestracja: 30 maja 2011, o 00:37
Lokalizacja: Kraków

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Comen » 22 lut 2017, o 15:47

A inskrypcje na tamtych cmentarzach też się zachowały? No bo pewnie jakieś podobieństwo takich pochówków było zachowywane. Ciekawe jak to wygląda jeszcze w innych miejscach.
Nie byłem wszędzie, ale mam to na uwadze
A może coś o Szwecji? http://swevirtual.blogspot.com/

Jan M.
Ekspert
Posty: 163
Rejestracja: 10 lut 2017, o 08:37
Lokalizacja: Beskid Niski

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Jan M. » 23 lut 2017, o 20:41

Odnośnie inskrypcji na cmentarzach w Przemyskim Oddziale Grobów Wojennych, dowództwo musiało by posiadać tak "płodnego" twórcę, jakim w Okręgu "Galicja Zachodnia" był autor większości zamieszczonych tam inskrypcji kapitan Hans Hauptmann (zastępca Komendanta Krakowskiego Oddziału Grobów Wojennych majora Rudolfa Brocha).

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 28 lut 2017, o 13:04

Inskrypcje na cmentarzach III okręgu.

Cmentarz 79. Sękowa
Znajdują się dwie tablice z inskrypcjami, jedna języku polskim, druga w niemieckim
TA GÓRA ZAWIERA SKARBY
WIERNOŚĆ, ODWAGĘ, MĘSTWO
WIARA DAŁA SIŁĘ
BÓG DAŁ ZWYCIĘSTWO

DER BERG SCHÄTZE ENTHÄLT
TREUE, MUT, TAPFERKEIT
GLAUBE GAB DIE KRAFT
GOTT GAB DEN SIEG

Takie teksty widzę na tablicy, w tym na swoich zdjęciach, które wykonałem w ub.r.
Tylko, ze przeglądane źródła informują o tekście
... GLAUBE GAB DIE KROFT...
Może jest to pierwotny tekst autora? Nie można więc pisać, że taki istnieje na tablicy.

Cmentarz 91.Gorlice
Znajduje się tu kilka tablic. Zacytuję napis w języku polskim z jednej tablicy inskrypcyjnej najbardziej z tematem wątku powiązanej:
Braciom Polakom, żołnierzom w armiach trzech państw zaborczych, walczących w obcych mundurach, lecz za polską sprawę, poległym na pobojowiskach gorlickich w latach 1914-15, napis ten kładą w wyzwolonej Polsce wdzięczni rodacy, 1928

Cmentarz nr 126. Florynka
Znajdują się tu 3 tablice z inskrypcjami, dwie tablice w języku węgierskim, jedna w niemieckim. Teksty są trudne do odczytania. Z kilku krążących w sieci wybrałem te , które uważam za najbardziej prawdopodobne.
EHRE DEN HELDEN – TISZTELET A HÖSÖKNEK
Chwała bohaterom,
HIER RUHEN 3KRPL. 77 INF. DES K.U.K.I.R.No 30, 14 RUSS. SOLDATEN/ GEFALLEN AM 13/XII 1914“
– ITT NYUGSZIK AM. KIR. 30 SZ. HONVED – GYALOGEZRED TIZEDESE 77 GYALOGOSA 14 OROSZ KATONA 1914 ELESTEK 1914 XII 13

Tu spoczywa 3 kaprali i 77 piechurów 3. Cesarsko - Królewskiego Węgierskiego Pułku Piechoty i 14 żołnierzy rosyjskich. Polegli 13 XII 1914)
Precyzyjne rozszyfrowanie tych tekstów lub dotarcie do wiarygodnych tłumaczeń przekracza moje możliwości.


Na kilku cmentarzach, w murach, na centralnych miejscach widać wyraźne wnęki. Na moje oko, to miejsca na tablice z inskrypcjami, n.p. na cm.w. 94, 95...
Na cmentarzach tego okręgu zobaczyć można również wiele tablic informacyjnych, metryk cmentarza. Nie są one jednak inskrypcjami.
Tyle z różnych źródeł zebrałem info o inskrypcjach tego okręgu.
Pomału przygotowuję kolejne z IV .

Awatar użytkownika
Adler
Administrator
Posty: 13380
Rejestracja: 19 wrz 2010, o 23:06
Lokalizacja: Galicja

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Adler » 1 mar 2017, o 13:56

tadeks pisze:
28 lut 2017, o 13:04
DER BERG SCHÄTZE ENTHÄLT
Rozumiem, że to przestawienie czasownika na koniec w sposób literacki?
tadeks pisze:
28 lut 2017, o 13:04
GLAUBE GAB DIE KROFT...
Kraft jest poprawne.
Nie ma czegoś takiego jak Kroft.
tadeks pisze:
28 lut 2017, o 13:04
–HIER RUHEN 3KRPL. 77 INF. DES K.U.K.I.R.No 30, 14 RUSS. SOLDATEN/ GEFALLEN AM 13/XII 1914“
Tu spoczywa 3 kaprali i 77 piechurów 3. Cesarsko - Królewskiego Węgierskiego Pułku Piechoty i 14 żołnierzy rosyjskich. Polegli 13 XII 1914)
Dzięki za wyjaśnienie tych skrótowców.
Pytałem o to kiedyś w kontekście Rotundy i tamtejszych tabliczek nagrobkowych.

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 2 mar 2017, o 17:52

Wstępnie trzy wyjaśnienia:
Beskid pisze:
1 mar 2017, o 13:56
...Rozumiem, że to przestawienie czasownika na koniec w sposób literacki?
...Kraft jest poprawne.
Nie ma czegoś takiego jak Kroft.
...Dzięki za wyjaśnienie tych skrótowców.
1. Teksty inskrypcji (tu czasownik na końcu), zakładając, że są autentyczne, proponuję, abyśmy o nich nie dyskutowali. To tak jak byśmy wytykali błędy naszym wieszczom, a takie są. Tu mogę się zakopać.
2.Kraft jest na wszystkich zdjęciach tablic, które obejrzałem. Tu nie mam wątpliwości. Kroft zaś w większości tekstów cytowanych.
3. Do skrótów wrócę za jakiś czas. Obszerniej.

Okręg IV.
Cmentarz nr 120. Łużna.
TRAGT DES FRÜHLINGS QELLENDE BLÜTEN VORBEI
UND DES SOMMERS GOLDENE GARBEN
UND DIE LESE DES WEINS IM ROTEN HERBST,
DASS WIR GETREUEN,
AM SEGEN, FÜR DEN WIR STARBEN,
UNS MITERFREUN.

Taki tekst jest na tablicy. Co i gdzie jest w opracowaniach nie przedstawiam, bo wywołam dłuższą dyskusję i zakopię się.
PRZECHODZCIE OBOK NAS Z BUJNYMI KWIATAMI WIOSNY
I Z LATA ZŁOTYMI SNOPAMI
I Z WINNYMI GRONAMI CZERWONEJ JESIENI,
BYŚMY MY WIERNI TEJ ZIEMI, ZA KTÓRĄ UMARLIŚMY,
BŁOGOSŁAWIEŃSTWAMI JEJ
WSPÓLNIE Z WAMI CIESZYĆ SIĘ MOGLI.


Cmentarz nr 121. Biesna
Tu musiałem gimnastykować się, aby coś umieścić. Analizowałem, porównywałem i w skrócie przedstawiam:
W książce u Brocha jest:
KOMMT NICHT MIT KRÄNZEN, KOMMT MIT OFFNEN SINNEN,
UM AUFZUNEHMEN UND IN REINEN HERZEN
HINWEGZUTRAGEN DIESER STÄTTE MAHNUNG:
SEID EINIG, SELBSTLOS, MUTIG UND GETREU!

Na tablicy zaś inaczej, zauważyłem trzy różnice:
KOMMT NICHT MIT KRANZEN, KOMMT MIT OFFNEN SINNEN,
UM AUFZUNEHMEN UND IN TREUEN HERZEN
HINWEGZUTRAGEN DIESER STATTE MAHNUNG:
SEID EINIG, SELBSTLOS, MUTIG UND GETREU!

W opracowaniach, na różnych stronach www, jeszcze kilka wersji.
Tłumaczenia w kilku źródłach identyczne:
NIE PRZYCHODŹCIE Z WIEŃCAMI,
PRZYCHODŹCIE Z OTWARTYMI UMYSŁAMI
BY PRZYJĄĆ I W CZYSTYCH SERCACH
ZACHOWAĆ PRZESTROGĘ TEGO MIEJSCA:
BĄDŹCIE ZGODNI, OFIARNI, ODWAŻNI I WIERNI!


Ufff. Na dziś tyle.

Awatar użytkownika
Adler
Administrator
Posty: 13380
Rejestracja: 19 wrz 2010, o 23:06
Lokalizacja: Galicja

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Adler » 2 mar 2017, o 23:46

tadeks pisze:
2 mar 2017, o 17:52
1. Teksty inskrypcji (tu czasownik na końcu), zakładając, że są autentyczne, proponuję, abyśmy o nich nie dyskutowali. To tak jak byśmy wytykali błędy naszym wieszczom, a takie są.
Skąd wiemy, czy są autentyczne?
Może ktoś z osób zajmujących się tematem, czyt. modernizacją tablic zmienił (z braku wiedzy) kolejność słów?
Czy takie przestawienie słów występuje u Brocha?
Mnie właśnie bardziej interesują teksty w języku niemieckim (oryginały).
Przekład to kwestia drugorzędna i mocno subiektywna.

Jan M.
Ekspert
Posty: 163
Rejestracja: 10 lut 2017, o 08:37
Lokalizacja: Beskid Niski

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Jan M. » 3 mar 2017, o 20:56

Tadeks pisze...Cmentarz nr 121. Biesna
... Na tablicy zaś inaczej, zauważyłem trzy różnice:...
Żeby nie namieszać z tablicą inskrypcyjną na tym cmentarzu. Kropki nad A były wykute na niej "od zawsze", nie były tylko wyeksponowane czarną farbą, jak inne litery (sam ich dawniej nie zauważyłem). Zostało to poprawione podczas ostatniego remontu jesienią 2016 , i aktualnie kropki są również pomalowane (specjalnie sprawdziłem to dzisiaj).
Odnośnie pytania Beskida o inskrypcję na 79-tce, niestety Broch nie cytuje jej w swojej książce, a obecna tablica powstała na pewno po 1986 roku (z tego okresu mam zdjęcie z pustą wnęką ).

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 4 mar 2017, o 09:25

W temacie różnic na cm.w 121.
Kropki nad KRÄNZEN i STÄTTE, to jedna sprawa.
Druga ,to zmiana: u Brocha jest REINEN , na tablicy zaś TREUEN.
Wiąże się z tym poniższe:
Beskid pisze:
2 mar 2017, o 23:46
Może ktoś z osób zajmujących się tematem, czyt. modernizacją tablic zmienił (z braku wiedzy) kolejność słów?
Czy takie przestawienie słów występuje u Brocha?
Dla mnie to zbyt głębokie analizy. Nie potrafię i nie mam zamiaru tego dochodzić.

Awatar użytkownika
Adler
Administrator
Posty: 13380
Rejestracja: 19 wrz 2010, o 23:06
Lokalizacja: Galicja

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Adler » 7 mar 2017, o 08:26

tadeks pisze:
2 mar 2017, o 17:52
Cmentarz nr 120. Łużna.
TRAGT DES FRÜHLINGS QELLENDE BLÜTEN VORBEI
quellende.
tadeks pisze:
2 mar 2017, o 17:52
Taki tekst jest na tablicy.
Jest bez zarzutu.

Jeśli takie tłumaczenie:
tadeks pisze:
2 mar 2017, o 17:52
NIE PRZYCHODŹCIE Z WIEŃCAMI,
PRZYCHODŹCIE Z OTWARTYMI UMYSŁAMI
BY PRZYJĄĆ I W CZYSTYCH SERCACH
ZACHOWAĆ PRZESTROGĘ TEGO MIEJSCA:
BĄDŹCIE ZGODNI, OFIARNI, ODWAŻNI I WIERNI!
to tylko i wyłącznie taka wersja:
tadeks pisze:
2 mar 2017, o 17:52
KOMMT NICHT MIT KRÄNZEN, KOMMT MIT OFFNEN SINNEN,
UM AUFZUNEHMEN UND IN REINEN HERZEN
HINWEGZUTRAGEN DIESER STÄTTE MAHNUNG:
SEID EINIG, SELBSTLOS, MUTIG UND GETREU!
Mam już Drogomira/Sznytkę.
Nadmiar obowiązków jednak nie pozwala mi na głębsze wejście w temat.
Może w lipcu lub sierpniu. (T)

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 7 mar 2017, o 10:23

Wracając jeszcze do cm.w 121, po uwagach Beskida można wywnioskować, że tekst na tablicy został naniesiony niezgodnie z tekstem źródłowym:
na tablicy naniesiono "TREUEN" u Brocha jest "REINEN".
Info od Jana M: kropki nad A na tablicy w dwóch wyrazach są wykute, a nie pomalowane na czarno.

Cmentarz nr.123 Łużna.
To ostatni cmentarz w IV okręgu z inskrypcją. Dokładniej, inskrypcja widniała w gontynie nad rzeźbą Chrystusa.
Gontynę zbudowano w 2014 roku od podstaw po pożarze, ale o tablicy z inskrypcją, że ją tam umieszczono, nic mi nie wiadomo.
ZAGET NICHT VOR EURES HERRN GERICHT.
MIT DEM KRANZE DES SIEGERS
HAT'S KEINE NOT,
HOCH WIRD DES KRIEGERS TREUETOD
GEWERTET IM EWIGEN LICHT.

Tłumaczenie:
Nie lękajcie się Sądu Swego Pana
Wy, z wieńcem zwycięzcy na skroni.
I porzućcie bojaźń wszelką
Bowiem wysoko ceni Pan Śmierć
Wiernych żołnierzy.

Poniżej gontyny, na wprost wejścia, na pomniku umieszczona była kolejna inskrypcja poświęcona poległym nieznanym z nazwiska żołnierzom:
IM LEBEN GETRENNT-
IM TODE VEREINT-.
KEIN NAME SIE NENNT-
FREUND UND FEIND.
WAS SIE WAREN UND GALTEN,
VERBLICH UND SCHWAND,
DAẞ SIE TREUE GEHALTEN:
DAS HAT BESTAND !

Tłumaczenie:
W ŻYCIU ROZDZIELENI-
ŚMIERCIĄ POŁĄCZENI-
NIKT NIE ZNA ICH IMIENIA-
PRZYJACIELE I WROGOWIE.
KIM BYLI, CO ZNACZYLI, WYGASŁO.
MINĘŁO JEDNO, POZOSTAŁO PEWNE:
ICH WIERNOŚĆ!

Na zakończenie proponuję obejrzeć film ze strony Gorlice.tv
http://gorlice.tv/4191-gontyna-luzna-zima-2016.html

To tyle o IV okręgu. Okręgu V (Pilzno), nie ruszam, bo nie znam.
Przygotowuję się do okregu VI (Tarnów), po którym sporo chodziłem i na cmentarzach bywałem.
Jeżeli nic się nie zmieni, to na VI okręgu zakończę. Na pozostałych odwiedziłem nieliczne cmentarze z I w.św.

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 13 mar 2017, o 17:35

Zaczynam prezentację inskrypcji z VI Okręgu (Tarnów).
Cmentarz nr 160. Tuchów.
DASS EURE MÜHLEN WIEDER MAHLEN,
DASS EURE AUGEN WIEDER STRAHLEN.
DASS EURE SENSEN WIEDER KLINGEN
UND EURE FRAUEN WIEDER SINGEN.
DASS EURE ESSEN WIEDER GLÜHEN
UND EURE KINDER WIEDER BLÜHEN:
GOTT HAT ES GEWOLLT UND GEBOTEN,
WIR HABEN'S GETAN, WIR TOTEN.
1914 1915

Tak jest na tablicy, jednak u Brocha
drugi wers zamiast DASS jest UND.

Różne tłumaczenia:
By Wasze młyny mełły,
I oczy Wasze znów błyszczały,
By kosy Wasze znów dźwięczały,
I kobiety Wasze znów śpiewały,
By kominy Wasze znów dymiły,
I dzieci Wasze znów rozkwitały:
Bóg tego chciał i nakazał –
My to wykonaliśmy – my polegli!

Znalazłem też zamiast "błyszczały" jest LŚNIŁY,
a także zamiast
"Bóg tego chciał i nakazał" jest Z WOLI BOŻEJ I NAKAZU
Inna wersja (źródło R. Frodyma):
Że wasze młyny znowu mielą
I wasze oczy znowu promienieją
Że wasze kosy znowu brzęczą
I wasze kobiety znowu śpiewają,
Że wasze jadło znowu się warzy
I wasze dzieci znowu kwitną
Bóg tego chciał i to przykazał
A sprawiliśmy to my − umarli


Cmentarz nr 163. Tuchów.
TRAUERT NICHT,
DAß UNSER MUND VERSTUMMT IST
UNSERE GRÄBER
SOLLEN ZU EUCH SPRECHEN
VON DER LIEBE ZUM VATERLAND.

Nie ubolewajcie nad tym, że nasze usta zamilkły.
To nasze groby będą wam mówić o umiłowaniu Ojczyzn.

W tłumaczeniach znalazłem małe różnice.

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 15 mar 2017, o 16:59

Cmentarz 167. Ryglice
Rühmlicher krönet kein Kranz
Als Vaterlandsliebe die Stirnen.

Żaden wieniec nie zdobi czoła
godniej niż miłość ojczyzny.



Cmentarz 173. Pleśna.
NAHT SICH DROHEND
DER FEIND WIEDER DEN
HEILIGEN GRENZEN.
LERNET, ENKEL, VON UNS
JAUCHZENDER
OPFERUNG PFLICHT.

Taki tekst widoczny jest na tablicy, to jest pewne, widziałem to w kilku pracach,
który przetłumaczono:
Gdy świętym granicom zagraża wróg.
Uczcie się od nas swawolni wnukowie,
ofiarnego obowiązku.

Tablica wygląda na zrobioną niedawno.

Jednak Roman Frodyma w swoim przewodniku podaje różniącą się wersję. Pisze:
"Na licu kaplicy tablica inskrypcyjna:
Heiligen Grenzen drohend
Naht sich wieder der Feind.
ihr jauchzende Enkel lernet
von uns Opfer und Pflicht.
"
Skąd to wziął? Czy taka wersja była wcześniej? Nie wiem. A tłumaczy to tak:
I znów grożąc wróg
Puka do naszych świętych granic.
Uczcie się od nas swawolni wnukowie,
Ofiary i obowiązku.


Cmentarz 180. Tarnowiec.
Inskrypcja cyrylicą:
МЫ ЛУЦШІЕ ДУШИ ПОРЫВЫ
ОТЦИЗНѢ ОТДАЕМЪ.
ВОИНЫ ! ВЫ ПАЛИ ГЕРОЙСКОЙ
СМЕРТЬЮ ВЬРНЫЕ ДО ГРОБА.

Tak podaje kilka źródeł.
Dokopałem się w sieci do zdjęcia, namiary poniżej. Jakieś dziwne to pismo, a cytaty z tablicy, nie jestem pewien, czy są dokładne. Ja, dla przykładu, na mało wyraźnym zdjęciu tablicy w cytowanym wyrazie ЛУЦШІЕ zamiast Ц widzę Н. Może u dołu litery jakiś mini haczyk jest. Może kiedyś ruskie C(Ц) pisano jak H. Tu potrzebny znawca języka rosyjskiego.
http://www.miejscapamiecinarodowej.pl/i ... ec180f.jpg
Tłumaczenia literackie, niedokładne:
Najpiękniejsze duszy porywy oddajemy ojczyźnie.
Żołnierze ! Polegliście bohaterską śmiercią wierni po grób.

Oraz:
Wznioślejsze porywy duszy niż życie
Żołnierze oddają w bohaterskiej śmierci.

Awatar użytkownika
Comen
Jr. Admin
Posty: 8795
Rejestracja: 30 maja 2011, o 00:37
Lokalizacja: Kraków

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Comen » 15 mar 2017, o 17:33

O ile coś pamiętam z rosyjskiego to zamiast Ц powinno być tam Ч
Nie byłem wszędzie, ale mam to na uwadze
A może coś o Szwecji? http://swevirtual.blogspot.com/

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 16 mar 2017, o 18:15

Cmentarz nr 185. Lichwin (Głowa Cukru).
Centralne miejsce zajmuje pomnik w kształcie antycznego pylonu, na którym z czterech stron umieszczono inskrypcje w języku niemieckim:
1. SCHÄTZE BIRGT
DIESER BERG
TREUE, MUTIGE MÄNNER.
2. UNS WARD DER KRIEG
EIN GRAB, -
EUCH AUFERSTEHUNG.
3. DIE IHR IM LICHTE WANDELT
DENKET DERER, DIE FÜR
EUCH GESTORBEN SIND.
4. WIR KAMEN WEIT HER,
UM DEN TOD ZU SUCHEN.

Tłumaczenie:
"To wzgórze kryje skarb - wiernych, dzielnych mężów"
"Nam wojna stała się grobem - Wam odrodzeniem"
"Gdy chodzicie w blasku dnia - pomyślcie o tych, którzy za Was polegli"
"Przybyliśmy z daleka, by tu znaleźć śmierć"


Cmentarz nr 190. Janowice.
Inskrypcje umieszczone po dwóch stronach pomnika centralnego:
IN DIE UNSTERBLICHKEIT FÜHRT
DAS TOR DES TODES DIE TEUEN.
SELIGE, SEGNEN SIE UNS
DENEN IHR OPFER GEDEIHT

Tłumaczenie umieszczane w dostępnych źródłach internetowych:
Wrota śmierci prowadzą wiernych w nieśmiertelność. Szczęśliwi żegnają nas, dzięki których ofierze żyją.
Jednak trafiłem na zdjęcie pomnika centralnego z umieszczoną w jego dolnej części tablicą z inskrypcją polskojęzyczną:
DO NIEŚMIERTELNOŚCI PROWADZI
WIERNYCH BRAMA ŚMIERCI,
SZCZĘŚLIWI BŁOGOSŁAWIĄ NAS.
DZIĘKI KTÓRYCH OFIERZE ŻYJĄ.

Widać, że tablica świeża. Kto przetłumaczył, kto umieścił?

Cmentarz nr 191. Lubcza
Stört nicht durch Klagen das Glück
Der Ruhe rühmlichen Todes.
Nicht der Gefallnen gedenkt und des Leids
Um verlorene Leben!
Ehret die Treue der Tat,
Dankbar euch freuend des Friedens!

Tłumaczenia:
NIE ZAKŁÓCAJCIE ŻALEM SZCZĘŚLIWEGO SPOKOJU CHWALEBNEJ ŚMIERCI!
NIE ROZTRZĄSAJCIE PRZERWANEGO ŻYCIA I CIERPIEŃ POLEGŁYCH !
WDZIĘCZNI, RADUJĄC SIĘ POKOJEM , CZCIJCIE WIERNOŚĆ TEGO CZYNU!

Inne:
Nie zakłócajcie skargą szczęścia
zaszczytnej śmierci.
Nie myślcie o poległych i nie żałujcie
naszego utraconego życia!
Czcijcie wierność czynu,
Bądźcie wdzięczni za radość pokoju!


Cmentarz nr 192. Lubcza
To reprezentacyjny cmentarz VI okręgu.
TROTZIG UND FEST,WIE DER BERG,
HIELTEN WIR STAND DEN BEDRÄNGERN;
TREU UMARMT UNS DER GRUND.
DEN WIR EINST LEBEND BETREUT.

Na tablicy informacyjnej przy cmentarzu, takie tłumaczenie:
Jak opoka twardzi, jak ta góra hardzi,
Odpieraliśmy najeźdźców;
Leżymy teraz niemi w wiernych objęciach
Ziemi oddanej naszej pieczy.

W kilku źródłach znalazłem takie:
Twardzi jak ta góra odpieraliśmy najeźdźców;
teraz leżymy w wiernych objęciach ziemi, którą obroniliśmy.

oraz takie:
Twardo i mocno jak ta góra stawialiśmy opór wrogowi
Wiernie obejmuje nas ziemia, którą niegdyś z miłością uprawialiśmy.


Na wielu cmentarzach tego okręgu byłem, w tym na dwóch ostatnich prezentowanych 191 i 192. Ich lokalizacja podawana jest "Lubcza". Nie wiem dlaczego? Przecież leżą w Lubince, bardzo atrakcyjnej wiosce. Przy cm.191 już stoją nowe zabudowania(po drugiej stronie drogi), zaś 192 leży niedaleko w lesie.

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 20 mar 2017, o 12:21

Cmentarz nr 193. Dąbrówka Szczepanowska.
Ten duży, reprezentacyjny cmentarz ma formę skansenu.
Na centralnym pomniku, który ma formę pylonu we wnękach umieszczono 4 inskrypcje:
1. AM 18. und 19. FEBRUAR 1915 BLUTETEN HIER FÜR IHR VATERLAND DAS K.U.K. TIROLER KAISER JÄGER REGIMENT No. 2 UND DIE K.U.K. INF.REGT. No. 14 UND 59.
-I. 18 i 19 lutego 1915 przelali tu swoją krew za ojczyznę żołnierze
2. c. k. Pułku Strzelców Tyrolskich oraz 14. i 59. c.k. pp.


2. HELDEN STÜRMTEN DIESEN HÖHE DIE HELDEN VERTEIDIGTEN UNSTERBLICHER RUHM KRÖNT DIE SIEGER.
Bohaterowie szturmowali to wzgórze bronione przez bohaterów; nieśmiertelna sława wieńczy zwycięzców.

3.DIE K.U.K. TIROLER KAISER JÄGER REGIMENTER No. 3 u 4 DURCHBRACHEN HIER AM 2 u 3 MAI 1915
IN UNWIDERSTEHLICHEM ANLAUF DIE RUSSISCHEN STELLUNGEN.

Żołnierze 3. i 4. c. k. Pułku Strzelców Tyrolskich przełamali tu 2 i 3 maja 1915 r.
Niezłomną wolą zwycięstwa rosyjskie pozycje obronne.


4. ZUM GEDÄCHTNIS DER SIEGREICHEN KÄMPFE UM DIE BEFREIUNG GALIZIENS AUS FEINDLICHER GEWALT.
Ku pamięci zwycięskich walk o oswobodzenie Galicji spod obcej przemocy.

Na wzgórzu, gdzie pochowano żołnierzy austro-węgierskich na pomniku inskrypcja:
ERLOSCHEN SIND UNSERE NAMEN, ABER UNSERE TATEN LEUCHTEN

Zgasły nasze imiona, lecz świecą nasze czyny.
także
Zgasły nasze nazwiska. Ale nasze czyny jaśnieją.
Na kwaterze rosyjskiej:
DIE GLEICHE HEIMAT RUFT NACH ALLEN TOTEN.
Wspólna ojczyzna wzywa wszystkich poległych.

Cmentarz nr 194. Szczepanowice.
Wir zogen zum Streit – und fanden Frieden.
Dążyliśmy do starcia – znaleźliśmy pokój.

Będąc bogatszy o wiedzę w temacie, dodaję małe uzupełnienie do cm.w. 11.
Podobna inskrypcja do powyższej znajduje się na łuku bramy wejściowej na cm.11 w Woli Cieklińskiej.
WIR ZOGEN ZUM STREIT - UND WIR FANDEN FRIEDEN
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
W zasadzie to więcej tablic z inskrypcjami w tym okręgu nie ma. Są na cmentarzach tablice z napisami, które nie są typowymi inskrypcjami, m.in. na 206.
Jest też tablica na cmentarzu 202 w Tarnowie. To płyta betonowa stanowiąca oryginalny element pierwotnego wystroju cmentarza napisem:
AUF DIESEM FELDE DER EHRE RUHEN 472 TAPFERE HELDENSÖHNE DER K.K. ÖST.UNG. ARMEE, DIE DEN HELDEN TOD IM KÄMPFE FÜR KAISER UND VATERLAND FANDEN 1914-1915
Za poprawność nie ręczę. Na tym cmentarzu niedawno był Beskid i w wątku "Cmentarze wojskowe w Małopolsce" umieścił m.in. zdjęcie tej płyty. download/file.php?id=9377
Na tym zakończyłem prezentację inskrypcji na zachodniogalicyjskich cmentarzach wojennych.
Przewędrowałem w wątku przez 5 okręgów na których dużo cmentarzy odwiedziłem. W sześciu pozostałych okręgach poznałem tylko nieliczne cmentarze. Gdy przez lata wędrowałem po tamtych terenach cmentarze nie leżały w kręgu moich zainteresowań. Nie będę więc pisał o tym, czego nie znam. Temat jest bardzo wąski, specjalistyczny i nie jest raczej "chodliwy".
Jeżeli chociaż trochę na forum temat przybliżyłem, to cieszę się.

Awatar użytkownika
Adler
Administrator
Posty: 13380
Rejestracja: 19 wrz 2010, o 23:06
Lokalizacja: Galicja

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Adler » 29 mar 2017, o 21:18

Kawał solidnej pracy wykonał tutaj tadeks.
Wielkie brawa i podziękowania !! (B)

Ja jeszcze powrócę do tego tematu, gdy tylko będę mieć trochę wolnego czasu.

Awatar użytkownika
gar
Ekspert
Posty: 8119
Rejestracja: 5 sty 2014, o 23:45
Lokalizacja: Śląsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: gar » 30 mar 2017, o 12:31

Kawał solidnej pracy, którą przyjemnie się czytało. Gratulacje dla tadeksa !
Czekam na jego kolejny pomysł forumowy !

Awatar użytkownika
Adler
Administrator
Posty: 13380
Rejestracja: 19 wrz 2010, o 23:06
Lokalizacja: Galicja

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Adler » 24 lut 2018, o 21:30

Śledzę dyskusję na innym forum i chciałbym sprostować erratę autorstwa Jana M.
132/16 było: …GETREU DER PFLICHT… ma być: …GETREU DER PILICHT…
W języku niemieckim jest słowo "Pflicht" (pl. obowiązek), a nie ma słowa "Pilicht".
Zatem wcześniejsza forma jest poprawna. Errata niepotrzebna.

526/20

Było...
KOMMT NICHT MIT KRANZEN
KOMMT MIT OFFNEN ZINNEN
UND AUFZUNEHMEN UND IN
TREUEN HERZEN
HINWEGZUTRAGEN DIESER
STATTE MACHNUNG...

Ma być...
KOMMT NICHT MIT KRÄNZEN
KOMMT MIT OFFNEN SINNEN
UND AUFZUNEHMEN UND IN
TREUEN HERZEN
HINWEGZUTRAGEN DIESER
STÄTTE MACHNUNG...
Nie ma słowa "Machnung", jest "Mahnung" (pl. przestroga, upomnienie, napomnienie).

Na wspomnianym forum (ciekawe merytorycznie) nie będę się rejestrować, bo tutaj jako gospodarz mam sporo obowiązków, ale chętnie - kontynuując temat - służę poradami językowymi tutaj na forum.

Jan M.
Ekspert
Posty: 163
Rejestracja: 10 lut 2017, o 08:37
Lokalizacja: Beskid Niski

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Jan M. » 24 lut 2018, o 22:49

Dzięki za sprostowania, już kilkanaście dni temu dostałem info o błędach od mojego kolegi.
Dodatkowo trzeba dodać przecinek w inskrypcji na cm. nr 16, dwukropek na 121-ce i poprawić "literówkę" na 34-ce (brak w zestawie, dzięki Tadeks za przypomnienie o Ołpinach).
Korekta do erraty w rękach naszego wspólnego znajomego, który ma hasła do mojej strony, dajmy mu czas, wraca do zdrowia po ciężkiej chorobie.
Chętnym wyślę poprawioną erratę na priv.


0

Awatar użytkownika
tadeks
Ekspert
Posty: 1194
Rejestracja: 7 cze 2014, o 21:17
Lokalizacja: Słupsk

INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: tadeks » 16 lip 2018, o 12:46

germ@n pisze:
13 lip 2018, o 15:00
Ów wątek poszerzam o identyfikację skrótowców widocznych na nagrobkach (przed/pod nazwiskami poległych żołnierzy)
Skróty przedstawione już były (Norden, tadeks) i o nich dyskutowano na forum w wątku
http://www.turystycznie-forum.pl/viewto ... 237&t=3657

Aby się nie powtarzały wiadomości, może coś z tym zrobić (połączyć, poprzenosić...)?
Ostatnio zmieniony 17 lip 2018, o 16:25 przez Adler, łącznie zmieniany 2 razy.
Powód: Dzięki.

kelo148@wp.pl
User
Posty: 1
Rejestracja: 27 cze 2019, o 22:44
Lokalizacja: Sękowa

Re: INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: kelo148@wp.pl » 27 cze 2019, o 23:00

Pomylono numerację cmentarzy - poniższa treść odnosi sie do cw nr 2 i
odwrotnie
Cmentarz nr 1. Ożenna. Okręg I.
AUF DEM FELDE DER EHNE GEFALLENE 130 RUSSISCHE KRIEGER
tłumaczenie:
„PADŁO NA POLU CHWAŁY 130 ROSYJSKICH ŻOŁNIERZY"

Awatar użytkownika
Adler
Administrator
Posty: 13380
Rejestracja: 19 wrz 2010, o 23:06
Lokalizacja: Galicja

Re: INSKRYPCJE na pomnikach Zachodniogalicyjskich cmentarzy z I w.św.

Post autor: Adler » 27 cze 2019, o 23:09

Dziękuję za spostrzegawczość. (Y)
kelo148@wp.pl pisze:
27 cze 2019, o 23:00
Cmentarz nr 1. Ożenna. Okręg I.
AUF DEM FELDE DER EHNE GEFALLENE 130 RUSSISCHE KRIEGER
tłumaczenie:
„PADŁO NA POLU CHWAŁY 130 ROSYJSKICH ŻOŁNIERZY"
A propos tłumaczenia. "Padło" źle mi się kojarzy.
Moja propozycja: "Na polu chwały poległo lub poległych 130...".

ODPOWIEDZ